HISTORIA
![Tychy]()
Tychy to miasto parków i zieleni, wielowiekowej tradycji piwowarskiej (od 1629 roku działał tutaj Browar Książęcy) oraz polska stolica motoryzacji. Przed laty nazywane było „sypialnią”, dziś natomiast jest jednym z najszybciej rozwijających się miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. To młode miasto (prawa miejskie uzyskało dopiero w 1951 roku), które rozrosło się w latach powojennych w miejscu śląskich wsi i przysiółków, otoczonych lasami. Nie dziwi więc fakt, że pozostało jednym z najbardziej zielonych miast w Polsce. Jednocześnie jest też jednym z ciekawszych, jeśli chodzi o architekturę powojenną – od socrealizmu do postmodernizmu. Równie interesujące są też elementy dekoracyjne w postaci kolorowych mozaik, które powstawały w latach 60’ i 70’ XX wieku na elewacjach wielu budynków użyteczności publicznej oraz wiele rzeźb zlokalizowanych w różnych częściach miasta.
ARCHITEKTURA
Miejscowość, o której pierwsze wzmianki pochodzą z XV wieku, w swojej konstrukcji jest nieco inna od górnośląskich sąsiadów, choć w pełni z nimi zintegrowana. Można tu przenieść się w czasie o kilka dekad i odwiedzić klasyczne socjalistyczne osiedle robotnicze, bez wątpienia dziś pełniące rolę urbanistycznego zabytku (Osiedle A), lub spędzić czas na terenie nowoczesnego ośrodka wypoczynkowego położonego nad Jeziorem Paprocany.
Tychy posiadają też jeden z najsłynniejszych polskich kościołów – charakterystyczna i jedyna w swoim rodzaju świątynia pod wezwaniem św. Ducha w dzielnicy Żwaków. Jest to dzieło Stanisława Niemczyka, zwanego “Polskim Gaudim”, często umieszczane w podręcznikach architektury. Drugi kościół - Św. Franciszka i Klary, dzieło życia architekta, wciąż jest w budowie. Zupełnie jak słynna barcelońska Sagrada Familia wspomnianego hiszpańskiego artysty.
Wizytówką Starych Tychów jest zadbany rynek przy którym wznosi się kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny – najstarsza świątynia w mieście. Tutaj też dostrzec można ciekawą fontannę z trzema wydrami. Zupełnie inną, acz równie interesującą fontanną (wodny dmuchawiec), przyozdobiony jest pobliski Plac Baczyńskiego przy którym wznoszą się kamienice z ciekawymi świetlikami. Plac św. Anny będący centralnym punktem socrealistycznego Osiedla A także może zadziwić swoją urodą i detalami architektonicznymi.
INDUSTRIAL
Najbardziej rozpoznawalnym tyskim produktem jest bez wątpienia piwo noszące taką samą nazwę jak miasto, z którego się wywodzi. Browar Książęcy, będący własnością wpływowego rodu Promnitzów, powstał tu w latach 20’ XVII wieku. Dziś w dawnej kaplicy ewangelickiej na terenie wciąż działającego zakładu produkcyjnego mieści się Tyskie Browarium, czyli muzeum piwowarstwa wchodzące w skład Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Na szlaku tym znajduje się także XIX – wieczny, przepięknie zrewitalizowany kompleks budynków Browaru Obywatelskiego.
KULTURA
W Tychach działa wiele instytucji i placówek kulturalnych, takich jak Muzeum Miejskie gdzie można zgłębić historię miasta i jego mieszkańców, czy jego oddział – Tyska Galeria Sportu, impresaryjny Teatr Mały (wraz z Pasażem Kultury „Andromeda” i Miejską Galerią Sztuki „Obok”), a także Mediateka. To tutaj właśnie znajduje się między innymi sala koncertowa, której dysponentem jest AUKSO - jedna z najlepszych kameralnych orkiestr w Europie. W Tychach organizowanych jest także sporo imprez cyklicznych, jak Tyskie Spotkania Teatralne, czy Śląska Jesień Gitarowa.
Miłośnicy twórczości kultowego zespołu Dżem, a w szczególności jego wokalisty Ryśka Riedla, zapewne kojarzą Tychy jako miejsce, gdzie spędził on większość swojego życia. Tutaj też zmarł i został pochowany na cmentarzu w dzielnicy znajdującej się w północnej części miasta – Wartogłowiec. W centrum miasta natomiast, przy Al. Niepodległości i w sąsiedztwie Parku Miejskiego Solidarności, wznosi się jego pomnik.
ZIELEŃ
Tychy to miasto zielone, bogate w parki, skwery i otoczone lasami. Szczególnie interesującym parkiem jest Park Miejski ze względu na znajdujący się tutaj monument. To Pomnik Walki i Pracy, potocznie zwany (ze względu na swój kształt) „Żyrafą”.
Tychy posiadają też jedno z najciekawszych jezior na terenie Metropolii – Jezioro Paprocańskie. Utworzony tu Ośrodek Wypoczynkowy „Paprocany” przyciąga nie tylko mieszkańców ale też przyjezdnych, którzy skorzystać tu mogą z wypożyczalni sprzętu wodnego, pola namiotowego, domków kempingowych, strzeżonej plaży, placów zabaw, promenady, parku linowego, boisk sportowych i wielu innych atrakcji. Organizowane są tu liczne plenerowe wydarzenia i imprezy. Na południowym brzegu jeziora zlokalizowany jest malowniczy XIX – wieczny zameczek myśliwski w Promnicach.
REKREACJA
W Tychach znajduje się także Stadion Zimowy, gdzie cieszyć się można łyżwami i lodowiskiem niemal przez cały rok, a w południowej części miasta mieści się Wodny Park Tychy. Poza tym miasto może pochwalić się nowoczesnym Stadionem Miejskim oraz wieloma innymi obiektami i miejscami idealnymi dla realizowania pasji sportowej oraz codziennej rekreacji. Przez Tychy prowadzi też kilka oznakowanych i atrakcyjnych tras rowerowych. Organizowane są też cykliczne imprezy rowerowe.
Miłośnicy architektury mogą skorzystać ze szlaku „Od socrealizmu do modernizmu. Unikatowe NOWE Tychy”. To swoista podróż po zmieniających się trendach w powojennej architekturze i koncepcjach urbanistycznych.
